1STYCZEŃ/
imieniny:Mieczysława Ziemowita Fulgencjusza Józefa Mieszka Martyny
Maryja, Święta Boża Rodzicielka, pochodziła z królewskiego rodu Dawida, z pokolenia Judy. Córka Joachima i Anny. Przez Boga wybrana na Matkę Jezusa Chrystusa. Jej postać jest obecna na kartach Nowego Testamentu od chwili Zwiastowania po Zesłanie Ducha Świętego. Anioł Gabriel zwiastuje Jej narodzenie Syna, który będzie "Synem Najwyższego" (Łk 1,26-38). Od tej chwili całkowicie oddała się Bogu. Za wskazaniem anioła odwiedza swoją krewną, św. Elżbietę, przyszłą matkę Jana Chrzciciela (Łk 1,39-58). Wraz ze swym oblubieńcem, św. Józefem, w związku ze spisem ludności udaje się do Betlejem, miasta, z którego wywodzi się Jej ród. Tutaj przychodzi na świat Jezus (Łk 2,1-20). Zgodnie z żydowskim obyczajem ofiarowuje Syna w świątyni (Łk 1,21-38). Wobec zagrożenia ze strony Heroda ucieka z Jezusem i św. Józefem do Egiptu (Mt 2,13-18). Po śmierci króla wraca do Nazaretu (Mt 2,19-23). Podczas pobytu w Jerozolimie przeżywa niepokój z powodu zagubienia swego Syna (Łk 2,41-49). Na godach weselnych w Kanie poprzez Jej wstawiennictwo Jezus czyni swój pierwszy cud (J 2,1-11). Maryja świadek narodzin i śmierci Chrystusa. Stoi pod krzyżem Jezusa, który powierza Ją opiece swego umiłowanego ucznia Jana (J 19,25-27). Pod krzyżem zostaje Matką Kościoła i ludzkości. Po ukrzyżowaniu i zmartwychwstaniu pozostaje wśród apostołów w Jerozolimie. Osoba najbliższa Jezusowi. Ma szczególną rolę w dziele Zbawienia. Jej niezwykłe posłannictwo i miejsce w chrześcijaństwie odstania tekst Apokalipsy. Kościół od początku wierzył, że Jezus zachował ciało Maryi od skażenia śmiercią. Zabrał Ją z ciałem i duszą do nieba, koronując Ją na Królową nieba i ziemi. Jest patronką Kościoła powszechnego, wielu diecezji, zakonów, krajów, miast oraz asysty kościelnej, lotników, matek, motocyklistów, panien, piekarzy, prządek, studentów, szkół katolickich. Według tradycji po wniebowstąpieniu Jezusa żyła jeszcze 12 lat. Niektóre dokumenty mówią, że mieszkała ze św. Janem w Efezie, inne, że nie opuszczała Jerozolimy Pusty grób Maryi znajduje się obok Ogrodu Oliwnego w dolinie Cedron. Fakty z Jej życia, tytuły i wezwania modlitewne oraz cudowne wydarzenia za Jej przyczyną Kościół rozważa w ciągu wielu świąt podczas całego roku liturgicznego. Niniejsza publikacja odnotowuje te święta wyrosłe na gruncie teologicznym.
W IKONOGRAFII Najświętsza Panna Maryja obok Jezusa jest najczęściej występującą postacią. Sztuka chrześcijańska rozwinęła szereg typów Madonny: z Dzieciątkiem, Matki Bożej tkliwej, majestatycznej (w sztuce bizantyjskiej), tronującej, opiekuńczej, orędującej, dziewczęcej, surowej władczyni, królowej, mieszczki, wieśniaczki, wytwornej damy Ukazywana jest jako Bogurodzica, Niepokalana, Bolesna, Wniebowzięta, Niewiasta z Apokalipsy Różańcowa, Wspomożycielka, Królowa, Matka Kościoła. Jej atrybutami są m.in.: gołąb symbol Ducha Świętego, siedem gołębi oznaczających siedem darów Ducha Świętego, jagnię, jaskółka, jednorożec; ciała niebieskie: gwiazdy, księżyc, półksiężyc, słońce i gwiazdy; kwiaty: anemon, fiołek, irys, lilia, lilia w ręku symbol Niepokalanej, róża, różany szpaler; drzewa: cedr, dąb, drzewo figowe; owoce: cytryna znak cierpienia, goździk, jabłko symbol Odkupienia, truskawka, winorośl, winogrono jako symbol Jezusa zrodzonego ze szlachetnego winnego szczepu; ciemię, łza, mały krzyż, krucyfiks, miecz, miecz w piersi, siedem mleczów, narzędzia męki w dłoniach anioła; Boskie Miasto, kielich, kielich z hostią, korona, księga, otwarta księga, naszyjnik, naszyjnik z korali, perła, różaniec, smok u stóp, studnia.
2STYCZEŃ/
imieniny:Bazylego Grzegorza Izydora Adelarda Makarego
Św. Bazyli Wielki, pustelnik, biskup, doktor Kościoła (329-379). Urodził się w rodzinie zamożnej i głęboko religijnej. Jego babka, matka Emmelia, siostra Makryna Młodsza i dwaj bracia - Grzegorz z Nyssy i Piotr z Sebasty zostali wpisani do kanonu świętych. Jest to wyjątkowy fakt w dziejach Kościoła. Studiował retorykę oraz prawo w Konstantynopolu i Atenach. w tym okresie zaprzyjaźnił się z Grzegorzem z Nazjanzu. Przeżycia po śmierci brata poważnie wpłynęły na jego życie. Odbył podróż po Egipcie, Palestynie, Syrii, Mezopotamii, zapoznając się z życiem ascetów. Powróciwszy do rodzinnego domu, rozdał swoją majętność ubogim, a sam podjął życie pustelnicze. Nad rzeką Iris założył pustelnię, gdzie zaczęły gromadzić się zastępy mnichów w 364 roku został kapłanem, sześć lat później arcybiskupem w swoim mieście - Cezarei Kapadockiej. Człowiek szerokiej wiedzy znakomity mówca, pracowity i miłosierny. Bronił chrześcijaństwa przed arianami. Pozostawił bogatą spuściznę literacką. Poprzez swój "Asceticon" stał się ojcem i prawodawcą monastycyzmu wschodniego. Twórca liturgii wschodniej. w Kościele Wschodnim doznaje czci jako jeden z najbardziej popularnych świętych.
Patron bazylianów i sióstr św. Krzyża.
W IKONOGRAFII przedstawiany jest św. Bazyli jako biskup w pontyfikalnych szatach rytu łacińskiego, a także ortodoksyjnego, jako mnich w benedyktyńskiej kukulli, eremita.
Jego atrybutami są: czaszka, gołąb nad głową, księga, model kościoła, paliusz, rylec.
3 STYCZEŃ/
imieniny:Genowefy Danuty Daniela Arletty Makarego Zdzisławy Antera
Św. Genowefa, dziewica (422-500/502?). Pochodziła z rycerskiego rodu. Prowadząc życie ascetyczne, pełne gorliwości i wyrzeczeń, oddziaływała szeroko poprzez swoją duchowość. Kilkakrotnie stawała się wybawicielką Paryża. w roku 451 na wieść o nadciągających Hunach pod wodzą Attyli powstał popłoch w mieście, gdyż obawiano się najazdu hordy Genowefa zachęcała do zachowania spokoju, przepowiadając, że Bóg ochroni miasto. Rzeczywiście Attyla skierował swoje wojsko w inną stronę. Gdy mieszkańcom Paryża groził głód, zorganizowała flotyllę rzeczną, która zaopatrzyła miasto w żywność. Zmarła 3 stycznia 500/502? roku. Główna patronka Francji i Paryża. Jest także patronką dziewic, pasterzy, producentów świec woskowych, rybaków, rzemieślników, właścicieli składu win, żołnierzy.
W IKONOGRAFII św. Genowefa przedstawiana jest jako młoda mniszka lub pasterka pasąca owce. Malowana także z dwoma kluczami Paryża, zawieszonymi u pasa; ukazywana, gdy przywraca wzrok, a także ze świecą, którą według legendy zdmuchiwał diabeł podczas modlitwy, a anioł zapalał z powrotem. Jej atrybutami są: anioł i księga, czasza, kądziel, kij pasterski, dwa klucze, medalik, naczynie; niewidomy, którego uzdrawia; owca.
4 STYCZEŃ/
imieniny: Anieli Eugeniusza Angeliki Benedykta Grzegorza Tytusa Elżbiety Marcjana
Bł. Aniela, wdowa, pustelnica (1248-1309) z Foligno we Włoszech.
Aniela urodziła się w Foligno w Umbrii w 1248 r. Młodość spędziła beztrosko w zamożnej rodzinie. Wyszła szczęśliwie za mąż i została matką kilku synów. Do majątku rodziców doszedł majątek męża. Mogła więc używać wszystkich przyjemności, dostępnych w jej czasach. Korzystała też z nich w całej pełni.
Kiedy miała 37 lat, pojawił się jej we śnie św. Franciszek z Asyżu i napomniał ją surowo, by nie marnowała cennych lat życia. Po odbyciu spowiedzi generalnej nawróciła się i zaczęła iść zupełnie nową drogą. Wstąpiła do III Zakonu św. Franciszka i oddała się życiu pokutnemu. w krótkim czasie utraciła matkę, męża i synów, zapewne w czasie jednej z wielu epidemii. By naśladować Chrystusa, rozdała całą swoją majętność pomiędzy ubogich i oddała się pokucie, modlitwie i uczynkom miłosierdzia. w jej ślady wstąpiło wiele niewiast. Ofiarnie służyła ubogim, jaśniała pokorą i ubóstwem. Bóg obdarzył ją niezwykłymi łaskami, a zwłaszcza głębokim nabożeństwem do świętych tajemnic z życia Chrystusa Pana, szczególnie do Trójcy Przenajświętszej i Chrystusa cierpiącego. w nagrodę za to otrzymała mistyczny znak na sercu, który do dzisiaj można oglądać w relikwiarzu, w kościele Św. Franciszka w Asyżu w Foligno. Wypadek to jedyny w hagiografii.
Ostatnie lata spędziła jako rekluza, czyli jako pustelnica zupełnie odcięta od świata. Opuściła ziemię po długiej i ciężkiej chorobie, 4 stycznia 1309 roku, w wieku 61 lat.
Pozostawiła po sobie ok. 35 pism i nieco listów, które dyktowała. Najcenniejszym z nich jest Memoriale - rodzaj autobiografii. Pisma bł. Anieli nie tylko odsłaniają tajniki jej duszy, ale wskazują drogi, po których Pan Bóg wiedzie swoich wybranych ku najwyższym szczytom chrześcijańskiej doskonałości. Dla ich głębi nazywano ją nawet "mistrzynią teologów". Jej pisma po starannym przejrzeniu otrzymały aprobatę kościelną już w roku 1310 - a więc już w rok po śmierci. Zaliczana jest do największych mistyczek średniowiecza.
Do chwały błogosławionych wyniósł ją dopiero Innocenty XII w 1693 roku. Relikwie bł. Anieli spoczywają w kościele św. Franciszka w Foligno.
5 STYCZEŃ/
imieniny:Marceliny Edwarda Szymona Emiliana Telesfora Hanny Symeona Jana
Bł. Marcelina Darowska urodziła się 16 stycznia 1827 r. w Szulakach w rodzinie ziemiańskiej. w młodości pracowała w majątku, a także uczyła wiejskie dzieci. Często też odwiedzała chorych. Od dzieciństwa myślała o życiu zakonnym; w wieku 22 lat wyszła jednak za mąż za Karola Darowskiego. Obowiązki żony i matki wypełniała wzorowo, nie pamiętając o sobie. Po trzech latach jej mąż zmarł nagle na tyfus, w rok później zmarł ich maleńki synek.
W celach leczniczych wyjechała za granicę. w Rzymie w czasie modlitwy zrozumiała, że jest wezwana do stworzenia zgromadzenia o charakterze wychowawczym. Jej ojcem duchowym był o. Hieronim Kajsiewicz. To on zapoznał ją z Józefą Karską, która także myślała o założeniu nowego zgromadzenia. Niestety, choroba córki Marceliny zmusiła ją do powrotu na Podole. Podjęła tu pracę społeczno-oświatową, pomagała chłopom w usamodzielnieniu się po uwłaszczeniu.
Mając 27 lat związała się w Rzymie prywatnymi ślubami ze zgromadzeniem tworzącym się wokół o. Hieronima i Józefy Karskiej. w 1863 r., po śmierci Józefy, została przełożoną nowej wspólnoty. Pius IX, błogosławiąc temu dziełu, powiedział: "To zgromadzenie jest dla Polski".
W tym samym roku matka Marcelina przeniosła Zgromadzenie Sióstr Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny (niepokalanek) do Jazłowca. Otworzyła tam zakład naukowo-wychowawczy dla dziewcząt, który wkrótce stał się ośrodkiem polskości na terenie zaborów. Sercem pracy Zgromadzenia miało być wychowywanie dzieci i młodzieży. Wprowadziła nowatorską wówczas zasadę indywidualizacji w nauczaniu. Starała się nie tylko uczyć, ale przede wszystkim kształtować młode dziewczęta, aby mogły potem stać się dojrzałymi kobietami, żonami i matkami, zaangażowanymi w sprawy narodu i Kościoła.
Po kilku latach otwarto kolejny zakład, w Jarosławiu. z czasem powstały też placówki w Niżnowie, Nowym Sączu i Słonimie. w 1907 r. Marcelina wysłała siostry do nowego zakładu w Szymanowie, niedaleko Warszawy. Uzyskanie od rządu carskiego pozwolenia za otwartą pracę u wrót stolicy graniczyło z cudem. Zgoda jednak nadeszła. Obecnie w Szymanowie znajduje się dom generalny zgromadzenia.
Marcelina zmarła 5 stycznia 1911 r. w Jazłowcu. Pozostawiła po sobie 144 tomów maszynopisów; stworzyła polską terminologię mistyczno-ascetyczną o zabarwieniu romantycznym. Beatyfikował ją w Rzymie Jan Paweł II 6 października 1996 r.
6 STYCZEŃ/
imieniny:Kacpra Melchiora Baltazara Rafaeli Jana Andrzeja
Trzej Królowie: Kacper, Melchior i Baltazar. Pokłon Mędrców ze Wschodu złożony Dziecięciu Jezus, opisywany w Ewangelii przez św. Mateusza (2,1-12), symbolizuje pokłon świata pogan, wszystkich ludzi, którzy klękają przed Bogiem Wcielonym. To jedno z najstarszych świąt w Kościele. Trzej królowie być może byli astrologami, którzy ujrzeli gwiazdę znak narodzin Króla. Jednak pozostanie tajemnicą, w jaki sposób stała się ona dla nich czytelnym znakiem, który wyprowadził ich w daleką i niebezpieczną podróż do Jerozolimy Herod podejmując ich dowiaduje się o celu podróży Podejrzewa, że narodził się rywal. Na podstawie proroctwa w księdze Micheasza (5,1) kapłani jako miejsce narodzenia Mesjasza wymieniają Betlejem. Tam wyruszają Mędrcy Odnajdując Dziecię Jezus, ofiarowują mu swe dary. Otrzymawszy we śnie wskazówkę, aby nie wracali do Heroda, udają się do swoich krajów inną drogą. Tradycja na podstawie trzech hojnych darów: złota, kadzidła i mirry, określa ich liczbę, wiek, kolor skóry i symbolikę. w VI wieku dodano im tytuły królewskie i świtę, a w IX imiona: Kacper, Melchior i Baltazar. z czasem kształtuje się wyobrażenie, że reprezentują trzy znane części świata: Europę, Azję i Afrykę. Trzej Mędrcy byli natchnieniem dla artystów i poetów.
W IKONOGRAFII od czasów wczesnochrześcijańskich są przedstawiani jako ludzie Wschodu w barwnych, częstokroć perskich szatach. w X wieku otrzymują korony. z czasem w malarstwie i rzeźbie rozwijają się różne typy ikonograficzne Mędrców.
7 STYCZEŃ/
imieniny:Rajmunda Lucjana Juliana Kanuta
Św. Rajmund z Penafort, kapłan. Urodzony w roku 1173 w starej szlacheckiej rodzinie katalońskiej, był spokrewniony z królem Aragonii. Jako dwudziestoletni młodzieniec wykładał filozofię w Barcelonie, nie otrzymując za swoją pracę wynagrodzenia. U swoich Uczniów starał się formować zarówno serce, jak intelekt. W trzydziestym roku życia wyjechał do Bolonii, aby kontynuować studia nad prawem kanonicznym i cywilnym, tam też uzyskał stopień doktora. Po powrocie do Barcelony w roku 1219 został mianowany kanonikiem, archidiakonem i wikariuszem generalnym. w roku 1222 wstąpił do zakonu dominikanów. Było to osiem miesięcy po śmierci świętego założyciela tego zakonu.
Pracował żarliwie nad nawróceniem Maurów i Żydów, a równocześnie opracowywał dzieło zawierające wskazówki dla spowiedników. Papież Grzegorz. IX wezwał go do Rzymu i mianował kapelanem pałacu apostolskiego, penitencjaruszem i swoim osobistym spowiednikiem. w tym czasie św. Rajmund napisał pracę z prawa kanonicznego, znaną jako "Pięć dekretów". Po powrocie do ojczyzny został wybrany generałem zakonu dominikanów, obejmując ten urząd po Jordanie z Saksonii, który był bezpośrednim następcą św. Dominika. Opracowawszy na nowo konstytucje zakonne, zrezygnował z funkcji i ponownie poświęcił się apostolatowi. Umarł w Barcelonie, w roku 1275, mając sto lat.
8 STYCZEŃ/
imieniny:Seweryna Erharda Wawrzyńca Mścisława Eugeniusza Teofila
Św. Seweryn, pustelnik (410-482). pochodził z rzymskiego rodu. Z pustyni, gdzie wiódł życie pełne pokuty, udał się do starożytnej prowincji Noricum (obecne tereny Austrii). W czasie niespokojnym, zakłócanym przez najazdy Germanów, chronił miejscową ludność. Spełniwszy swe publiczne, charytatywne zadania, udawał się do klasztoru, który założył w Favianae, gdzie w ascezie poświęcał wiele godzin modlitwie. Austria czci św. Seweryna jako swojego głównego patrona. Także Bawaria i diecezja w Linz.
9 STYCZEŃ/
imieniny:Juliusza Marceliny Marcjanny Adriana Makarego Juliana Marcelina Alicji
Św. Julian, męczennik, pochodził z rzymskiej rodziny zamieszkałej w Antiochii stolicy Syrii. Przymuszony przez rodziców do małżeństwa, za obopólną zgoda ze swą małżonka Bazylissą, postanowił żyć w dziewictwie (podobne postanowienia w hagiografii nie należą do rzadkości). Podczas krwawego prześladowania chrześcijan przez Dioklecjana zadenuncjowano go, iż w swoim domu dawał schronienie kapłanom. Będąc w więzieniu swoją wiarą nawrócił m. in. 20 żołnierzy rzymskich. Po torturach ścięty mieczem w roku 305 (?).
10 STYCZEŃ/
imieniny:Grzegorza Jana Wilhelma Danuty Agatona Dobrosława
Św. Grzegorz z Nyssy, biskup, doktor Kościoła (335-395). Młodszy brat św. Bazylego. Retor, pisarz. Wstąpił do klasztoru położonego nad Morzem Czarnym, który założył jego brat, św. Bazyli. Stamtąd powołano go na biskupa Nyssy (371). w 380 roku wybrany metropolitą Sebasty Na soborze w Konstantynopolu (381) witano go owacyjnie jako "filar Kościoła". Jeden z najwybitniejszych teologów Kościoła Wschodniego. Pozostawił po sobie bogatą spuściznę pism religijnych, m. in. ascetycznych i mistycznych, komentarzy biblijnych.
W IKONOGRAFII św. Grzegorz ukazywany jest jako grecki biskup. Trzyma ewangeliarz.
11 STYCZEŃ/
imieniny:Honoraty Matyldy Teodozjusza Teodozego Aleksandra Krzesimira Feliksa Tomasza
Św. Honorata, dziewica, urodziła się w Pawii. Jako młoda dziewczyna poświęciła się Bogu. Gdy w roku 476 Odoaker, król Gotów, złupił miasto, znalazła się wśród branek. Wraz z innymi jeńcami wykupił ją św. Epifaniusz, biskup, jej brat. Życie Honoraty pełne było modlitwy, miłosierdzia i oddania ludziom, którzy darzyli ją powszechnie czcią. Zmarła około 500 roku.
W IKONOGRAFII św. Honorata ubrana jest w tunikę. Trzyma księgę.
12 STYCZEŃ/
imieniny:Arkadiusza Rajmunda Lucjana Grety Benedykta Ernesta Tacjany Czesławy Antoniego Cezarii
Św. Arkadiusz, męczennik (284-305). Pochodził z Cezarei Mauretańskiej (dzisiaj w Algierii). Na początku prześladowania chrześcijan za czasów Dioklecjana Arkadiusz uciekł z miasta i ukrywał się. Na wieść o aresztowaniu rodziny wrócił i sam stawił się przed sędzią. Po bezskutecznych namowach, aby porzucił wiarę, poddano go torturom. Połamawszy mu nogi ukrzyżowano.
13 STYCZEŃ/
imieniny:Hilarego Bogumiła Weroniki
Św. Hilary z Poitiers, biskup, doktor Kościoła. Urodził się około 315 roku, jako syn pogańskich notabli. Studia filozoficzne i lektura Ewangelii doprowadziły go do chrześcijaństwa. Przyjął chrzest jako żonaty mężczyzna w 345 roku. Był na tyle gorliwym wyznawcą, iż w 350 roku obrano go biskupem rodzinnego miasta. Zgodnie z ówczesną praktyką czasami żonaci mogli być podnoszeni do takiej godności. Za sprzeciw wobec arian skazano go na wygnanie do Azji Mniejszej. Po powrocie prowadził czynne życie jako pasterz, teolog, wpływając na charakter Kościoła Galii.
Zmarł w 367 roku. Pozostawił po sobie sporą spuściznę literacką. Św. Hilary należy do pierwszych wyznawców, któremu Kościół na Zachodzie zaczął oddawać publicznie liturgiczną cześć. Dotychczas było to niemal wyłącznym przywilejem męczenników. Patron Poitiers, La Roche. Jako nauczyciel i obrońca prawd wiary został ogłoszony doktorem Kościoła. Modlą się do niego ukąszeni przez węże.
W IKONOGRAFII św. Hilary przedstawiany jest w stroju biskupim.
Jego atrybutami są: księga, laska pasterska, mitra, pióro pisarskie, piorun. smok lub wąż - symbolizujące arian.
14 STYCZEŃ/
imieniny:Feliksa Domosława Malachiasza Odoryka Hilarego Niny Radosława Piotra
Św. Feliks, kapłan z Noli (Włochy). Był Syryjczykiem, synem oficera. Przyjął święcenia kapłańskie. Za panowania Decjusza, gdy wybuchło prześladowanie wyznawców Chrystusa, został osadzony w więzieniu. Według relacji św. Paulina Feliks był torturowany Jego poranione ciało wleczono po ostrych muszlach i skorupach. Podobnie jak ongiś św. Piotr, uszedłszy z więzienia, ukrywał się przez pewien czas w wyschłej studni. Po śmierci cesarza powrócił do swej miejscowości. Ponieważ jego rodzinny majątek skasowano, żył z pracy rąk. Zmarł około 260 roku.
W IKONOGRAFII przedstawiany jest w towarzystwie anioła. Obok niego pająk symbol roztropności, ostrożności, ocalenia bowiem otwór studni, gdzie św. Feliks spędził kilka miesięcy, był osłonięty pajęczyną, która ochroniła go przed prześladowcami.
15 STYCZEŃ/
imieniny:Pawła Arnolda Izydora Dąbrówki Dobrawy Ity Aleksandra
Św. Paweł z Teb, pustelnik (228-341). urodził się w starożytnej stolicy faraonów. Za jego czasów Teby były już tylko małą wioską. Gdy za cesarza Dioklecjana rozpoczęło się prześladowanie, aby uniknąć tortur i śmierci, uszedł na pustynię. Miał wtedy 20 lat. Mimo zakończonego wkrótce prześladowania pozostał na niej aż do śmierci. Był człowiekiem modlitwy i wielkiego wyrzeczenia. Jako pustelnik, mieszkając w jaskini, spędził samotnie 90 lat. Zmarł mając 113 lat. Zakon paulinów czci go jako swego patrona. Także piekarze i tkający dywany.
W IKONOGRAFII św. Paweł Pustelnik przedstawiany jest w tkanej sukni z liści palmowych. Jego atrybuty: kruk, kruk z chlebem w dziobie, lew kopiący grób, przełamany chleb.
16 STYCZEŃ/
imieniny:Marcelego Włodzimierza Waldemara Honoraty Honorata Hilarego Bernarda
Św. Marceli I, papież, męczennik. Jego pontyfikat trwał krótko od maja 306 roku do 16 stycznia 309. Zreorganizował rozbitą w wyniku prześladowań administrację kościelną. Dużo przykrości doznał ze strony tzw. lapsi chrześcijan, którzy w czasie prześladowań wyrzekli się wiary, a potem powracając do Kościoła nie chcieli poddać się wymaganym warunkom pokuty Papież został aresztowany na rozkaz cesarza Maksencjusza. Obito go rózgami, a następnie zesłano na wygnanie, gdzie umarł w nędzy Patron Raciborza oraz stajennych. Według panującej opowieści, w dzień Świętego 16 stycznia 1241 roku Tatarzy oblegli miasto Racibórz. Wówczas pojawił się na obłokach św. Marceli. Oddziały przelękły się tego niezwykłego widoku i odstąpiły od miasta. Wdzięczni mieszkańcy ufundowali figurę Papieża w kaplicy i na miejskim placu.
W IKONOGRAFII św. Marceli przedstawiany jest w stroju papieskim. Jego atrybutami są: dyscyplina, konie przy żłobie, osioł.
17 STYCZEŃ/
imieniny: Antoniego Rościsława Sulpicjusza Rozeliny Juliana Jana Mariana
Św. Antoni, opat (251-356), zwany w Kościele Wschodnim "Wielkim", urodził się w Środkowym Egipcie. Rodziców stracił wcześnie. Mając 20 lat, rozdał ubogim odziedziczony majątek i udał się na pustkowie, gdzie prowadził życie pełne umartwienia, milczenia, modlitwy. Miał dar widzenia rzeczy przyszłych. Słynął ze świętości i mądrości. Walki wewnętrzne, jakie ze sobą stoczył, stały się później ulubionym tematem malarzy (np. H. Bosch, M. Grunewald) i pisarzy (G. Flaubert, A. France). Jego postawa znalazła wielu naśladowców. Sława i cuda sprawiły, że zaczęli ściągać uczniowie, pragnący poddać się jego duchowemu kierownictwu. Po wielu sprzeciwach zdecydował się ich przyjąć i odtąd oaza Farium na pustyni zaczęła zapełniać się rozrzuconymi wokół celami eremitów (miało ich być około 6000). Owe wspólnoty pustelników nazwano "laurami" (później także "ławrami"). Życie św. Antoniego było przykładem dla wielu nie tylko w Egipcie, ale i w innych stronach chrześcijańskiego świata.
Patron zakonu antoninów, dzwonników, chorych, hodowców trzody chlewnej, koszykarzy, rzeźników, szczotkarzy, ubogich. Orędownik w czasie pożarów. w ciągu wieków wzywano go podczas epidemii oraz chorób skórnych.
"Powiedział abba Antoni: "
Z "Księgi Starców"
W IKONOGRAFII św. Antoni przedstawiany jest jako pustelnik, czasami w długiej szacie mnicha. Szczególne zainteresowanie artystów budził temat kuszenia św. Antoniego. Jego atrybutami są: jeden, dwa lub trzy diabły, diabeł z pucharem, dzwonek, dzwonek i laska, krzyż egipski w kształcie litery "Tau", księga reguły monastycznej, lampa, lampka oliwna, laska, lew kopiący grób, pochodnia, świnia, pod postacią której kusił go szatan, źródło.
18 STYCZEŃ/
imieniny:Małgorzaty Reginy Piotra Jaropełka Erwina Pryski Leonarda Krystyny Beatrycze
Błogosławiona Regina Protmann urodziła się w Braniewie na Warmiii w 1552 roku w rodzinie szlacheckiej. w 1571 roku przy kościele parafialnym św. Katarzyny Aleksandryjskiej założyła wspólnotę sióstr zakonnych. w 1583 roku bp. Marcin Komer zatwierdził Regułę Katarzynek, zaś 9 lat później - w 1602 roku - została ona poddana rewizji i ostatecznie zatwierdzona w Wilnie przez bpa warmińskiego Piotra Tylickiego i nuncjusza apostolskiego Klaudiusza Rangoniego. Błogosławiona Regina żyła w zjednoczeniu z Chrystusem i zmarła w opinii świętości 18 stycznia 1613 roku w Braniewie. Beatyfikacji Reginy Protmann dokonał Jan Paweł II 13 czerwca 1999 roku w Warszawie.
19 STYCZEŃ/
imieniny:Józefa Henryka Mariusza Marty Erwina Eustachii Kanuta Makarego
Św. Józef Sebastian Pelczar, rektor uniwersytetu, biskup. Urodził się 17 stycznia 1842 roku w Korczynie koło Krosna. Po święceniach kapłańskich podjął pracę w Samborze. Następnie studiował w Rzymie, gdzie uzyskał dwa doktoraty: z teologii i prawa kanonicznego. Był profesorem seminarium przemyskiego, następnie dziekanem i rektorem Uniwersytetu Jagiellońskiego. w 1900 roku został biskupem w Przemyślu. z myślą o opiece nad służącymi i robotnikami założył zgromadzenie Służebnic Najświętszego Serca Jezusowego - sercanki.
Zmarł 28 marca 1924 roku w opinii świętości. Beatyfikowany w Rzeszowie 2 czerwca 1991 r. przez Jana Pawła II, a kanonizowany 18 maja 2003 r. w Rzymie.
W IKONOGRAFII bł. Józef Pelczar przedstawiany jest w stroju biskupim i w mitrze.
20 STYCZEŃ/
imieniny:Fabiana Sebastiana Dobiegniewa Eutymiusza Cypriana
Św. Fabian, papież, męczennik. Jego pontyfikat, podczas którego umocnił i usprawnił organizacyjnie Kościół rzymski, dzieląc Wieczne Miasto na siedem dystryktów trwal 14 lat. Za czasów Decjusza stał się ofiarą prześladowań.
Poniósł śmierć męczeńską na arenie 20 stycznia 250 roku. Jego płytę nagrobną z imieniem wypisanym po grecku odkryto na cmentarzu Kaliksta w 1854 roku. Patron garncarzy.
W IKONOGRAFII Święty jest przedstawiany w papieskim stroju pontyfikalnym lub w kapie i tiarze. Czasami z gołębiem na głowie.
Podanie głosi, że Fabian znalazł się na zgromadzeniu kleru i ludu, które zwołano w celu wybrania papieża po śmierci Anterosa. Niespodziewanie spoczął nad jego głową gołąb. Fakt ten odczytano jako widomy znak Boży i dokonano wyboru.
Jego atrybutami są: anioł z narzędziami męki, krucyfiks, miecz, palma męczeńska.
21 STYCZEŃ/
imieniny:Agnieszki Jarosława Epifaniusza
Św. Agnieszka, dziewica, męczennica. Jedna z najbardziej popularnych świętych w starożytności. Jako 12 - letnia dziewczynka, pochodząca ze starego rodu, miała ponieść męczeńską śmierć na stadionie Domicjana około 305 roku. Na miejscu "świadectwa krwi" dzisiaj jest Piazza Navona - jedno z najpiękniejszych i najbardziej uczęszczanych miejsc Rzymu. Tuż obok, nad grobem męczennicy wzniesiono bazylikę pod jej wezwaniem, w której 21 stycznia - zgodnie ze starym zwyczajem - poświęca się dwa białe baranki. Patronka dzieci, panien, ogrodników. Według legendy św. Agnieszka, całkowicie obnażona na stadionie, została rzucona na pastwę spojrzeń tłumu. Za sprawą cudu okryła się płaszczem włosów.
W IKONOGRAFII przedstawia się Świętą z barankiem mającym nimb lub z dwiema koronami - dziewictwa i męczeństwa. Nieraz obok płonie stos, na którym ją prawdopodobnie spalono.
Jej atrybutami są: baranek z nimbem lub ze sztandarem, gałązka palmowa, dwie korony - dziewictwa i męczeństwa, kość słoniowa, lampka oliwna, lilia, miecz, zwój.
22 STYCZEŃ/
imieniny:Wincentego Anastazego Laury Jarosławy Dobromysła
Św. Wincenty Pallotti, kapłan, zakonnik (1795-1850). Urodził się i pracował w Rzymie. Doktor filozofii i teologii, magister filologii greckiej. Duszpasterz chorych, więźniów, żołnierzy i ubogich. Tworzył szkoły wieczorowe, stowarzyszenia cechowe dla robotników, sierocińce, ochronki dla dziewcząt. Założyciel Zjednoczenia Apostolstwa Katolickiego charakteryzującego się nowatorskim programem duszpasterskim, który opiera się na współpracy świeckich i duchownych. Centralną część tego dzieła stanowią księża i bracia pallotyni oraz siostry pallotynki. Zmarł 22 stycznia z powodu choroby, której nabawił się spowiadając w zimnym kościele, oddawszy swój płaszcz żebrakowi. Papież Pius XII ogłosił Wincentego błogosławionym, a Jan XXIII świętym.
23 STYCZEŃ/
imieniny:Ildefonsa Rajmunda Wincentego Klemensa Jana Seweriana Seweryna Bernarda
Dzisiaj czcimy w liturgii Kościoła świętych Męczenników Podlaskich, którzy oddali życie w obronie swej wiary. Ci ludzie bronili wiejskiego kościoła, by nie stał się miejscem oderwanym od jedności z papieżem. Niech dzisiejsi patronowie przypominają nam o obowiązku obrony Kościoła powszechnego przed tymi, którzy kwestionują naukę głoszoną przez Ojca Świętego i próbują przekonać nas, że Kościół musi iść ręka w rękę ze sprawującymi władzę w państwie, i że ma popierać tych, którzy stanowiąc obowiązujące prawo, nie baczą na prośby i przestrogi Jana Pawła II.
24 STYCZEŃ/
imieniny:Franciszka Felicji Tymoteusza Feliksa Felicjana Rafała Radogosta Babilasa
Św. Franciszek Salezy, biskup, doktor Kościoła (1567-1622). Syn hrabiego Sales w Sabaudii. Studia teologiczne, biblijne i prawnicze na uniwersytetach w Paryżu oraz Padwie zakończył doktoratem. Po powrocie do domu przyjął święcenia kapłańskie, na co rodzice niechętnie udzielili mu zgody. Pracował w kalwińskim okręgu Chablais. Na murach i parkanach rozlepiał ulotki - zwięzłe wyjaśnienia prawd wiary. w epoce fanatyzmu i zaciekłych sporów objawiał wprost wyjątkowy umiar i łagodność. Jego ujmująca uprzejmość i takt spowodowały, iż nazwano go "światowcem pośród świętych". w kontaktach z ludźmi wyznawał zasadę: "Więcej much się złapie na kroplę miodu aniżeli na całą beczkę octu". Mając 35 lat został biskupem Genewy. Stworzył nowy ideał pobożności - życie duchowe, wewnętrzne, praktykowane w klasztorach, wydobył z ukrycia, aby "wskazywało drogę tym, którzy żyją wśród świata". Ze św. Joanną de Chantal założył zakon Sióstr Nawiedzenia NMP (wizytki). Autor wielu pism zaliczanych do klasyki literatury francuskiej. Jego relikwie znajdują się w kościele Nawiedzenia NMP w Annecy.
Doktor Kościoła. Patron wizytek, salezjanów i salezjanek; Annecy, Chabery, Genewy; dziennikarzy i pisarzy, prasy katolickiej.
"Tak bardzo pragniemy czasem stać się aniołami, że zapominamy przy tym być dobrymi ludźmi."
IKONOGRAFIA przedstawia św. Franciszka Salezego w stroju biskupim - w rokiecie i mantolecie lub w stroju pontyfikalnym z mitrą na głowie. Jego atrybutami są: gorejąca kula ośmiopłomienna, księga, pióro, serce przeszyte strzałą i otoczone cierniową koroną trzymane w dłoni.
25 STYCZEŃ/
imieniny:Pawła Miłosza Elwiry Tatiany Henryka Emanuela Poppona Teresy
Św. Paweł, Apostoł (†67). Apostoł Narodów. Autor 13 listów do gmin chrześcijańskich, włączonych do ksiąg Nowego Testamentu. Książę mistyków. Szaweł urodził się w Tarsie około 5-10 roku po Chrystusie. Pochodził z żydowskiej rodziny silnie przywiązanej do tradycji. Byli niewolnikami, którzy zostali wyzwoleni. Szaweł odziedziczył po nich obywatelstwo rzymskie. Uczył się rzemiosła - tkania płótna namiotowego. Później przybył do Jerozolimy, aby studiować Torę. Być może był uczniem Gamaliela. Gorliwość w strzeżeniu tradycji religijnej sprawiła, że mając około 25 lat stał się zdecydowanym przeciwnikiem i prześladowcą Kościoła. Uczestniczył jako świadek w kamienowaniu św. Szczepana. Około 35 roku z własnej woli udał się z listami polecającymi do Damaszku (Dz 9,1 n; Gal. 1,15-16), aby tam ścigać chrześcijan. U bram miasta "olśniła go nagle światłość z nieba. a gdy upadł na ziemię, usłyszał głos: - - powiedział. a On: " (Dz 9,3-6). Po nawróceniu nagłym, niespodziewanym i cudownym przyjął chrzest i zmienił imię na Paweł. Po trzech latach pobytu w Damaszku oraz krótkim pobycie w Jerozolimie odbył trzy misyjne podróże: pierwszą - w latach 44-49: Cypr - Galacja, razem z Barnabą i Markiem; drugą w latach 50-53: Filippi - Tesaloniki - Berea - Achaia - Korynt, razem z Tymoteuszem i Sylasem; trzecią w latach 53-58: Efez - Macedonia - Korynt - Jerozolima. w Palestynie został aresztowany, przesłuchiwany przez prokuratorów Feliksa i Festusa. Dwa lata przebywał w więzieniu w Cezarei. Gdy odwołał się do cesarza, został deportowany drogą morską do Rzymu. Dwa lata przebywał w więzieniu o dość łagodnym regulaminie. Uwolniony, udał się do Efezu, Hiszpanii (?) i na Kretę. Tam aresztowano go po raz drugi (64 r.). w Rzymie oczekiwał na zakończenie procesu oraz wyrok.
Zginął śmiercią męczeńską przez ścięcie mieczem w tym samym roku - 67 - co św. Piotr. w Rzymie w IV wieku szczątki Pawła Apostola złożono w grobowcu, nad którym wybudowano bazylikę św. Pawła za Murami. Jest patronem licznych zakonów, Awinionu, Berlina, Biecza, Frankfurtu nad Menem, Poznania, Rygi, Rzymu, Saragossy oraz marynarzy, powroźników, tkaczy.
W IKONOGRAFII przedstawiany jest w długiej tunice i płaszczu.
Jego atrybutami są: baranek, koń, kość słoniowa, miecz.
26 STYCZEŃ/
imieniny:Tymoteusza Tytusa Pauli Polikarpa Michała
Św. Tymoteusz. biskup (†I w). Urodził się w Listrze - ojciec był Grekiem, matka Żydówką. Wierny i oddany uczeń oraz współpracownik św. Pawła. Towarzyszył mu w podróżach apostolskich oraz w więzieniu w Rzymie (Flp 2,19-22).Apostoł Narodów wysyłał go w trudnych i poufnych misjach do gmin chrześcijańskich w Koryncie, Filippi, Tesalonikach. Dwa listy Pawłowe do Tymoteusza znajdują się w kanonie ksiąg Nowego Testamentu. Pierwszy biskup Efezu. Miał misjonować w Dalmacji i na Krecie. Tradycja głosi, że za czasów Trajana poniósł śmierć męczeńską.
Kiedy Tymoteusz zaprotestował publicznie przeciwko krwawym igrzyskom, wzburzony tłum ukamienował go. Patron Krety. Relikwie Świętego przeniesiono z Efezu do Konstantynopola (356 r.), a następnie krzyżowcy (XII w.) wywieźli je do włoskiego miasta Termoli. Zamurowane, zostały odnalezione przypadkiem 7 maja 1945 roku.
W IKONOGRAFII św. Tymoteusz przedstawiany jest w tunice lub jako biskup w liturgicznych szatach. U jego stóp leżą kamienie.
27 STYCZEŃ/
imieniny:Anieli Jerzego Przybysława Jana Agnieszki Juliana
Bł. Jerzy Matulewicz (Jurgis Matulaitis), zakonnik, biskup. Urodził się w 1871 roku w wielodzietnej rodzinie litewskiej, we wsi Lugine koło Mariampola na Suwalszczyźnie. Oboje rodzice umarli, gdy był małym dzieckiem. Po paru latach nauki w gimnazjum na prawach eksternisty zachorował na gruźlicę kości. Choroba ta gnębiła go do końca życia. Studiował w seminarium duchownym w Kielcach. Zapamiętano go jako kleryka pełnego spokoju, wewnętrznej równowagi, otwartego, pracowitego. Gdy władze carskie zamknęły seminarium, kontynuował naukę w Warszawie, następnie w Petersburgu. Święcenia kapłańskie przyjął w 1898 roku. Doktorat uzyskał na uniwersytecie we Fryburgu Szwajcarskim. Powrócił do Kielc, gdzie podjął zajęcia jako profesor seminarium. Następnie rozwinął działalność społeczną w Warszawie, zakładając m. in. Stowarzyszenie Robotników Katolickich oraz gimnazjum na Bielanach. Był założycielem zgromadzenia Sióstr Ubogich od Niepokalanego Poczęcia NMP. w 1907 roku objął katedrę socjologii w Akademii Duchownej w Petersburgu. w dwa lata później wstąpił do zakonu marianów. Zreformował go, przystosowując do potrzeb współczesności. w 1911 roku został generałem zakonu, którym kierował do śmierci. w 1918 roku mianowano go biskupem wileńskim. w 1925 został arcybiskupem i wizytatorem apostolskim Litwy.
Zmarł 27 stycznia 1927 roku w Kownie.
Beatyfikowany przez Jana Pawła II w 1987 roku. Jego relikwie spoczywają w kościele w Mariampolu. Jest jednym z patronów Litwy.
28 STYCZEŃ/
imieniny:Tomasza Piotra Juliana Walerego Efrema
Św. Tomasz z Akwinu, dominikanin, doktor Kościoła (1226-1274). Urodził się na zamku Roccasecca niedaleko Akwinu jako syn rycerza. Wychowywał się w klasztorze Monte Cassino. Podczas studów na uniwersytecie w Neapolu wstąpił do zakonu dominikanów co spotkało się z dezaprobatą rodziny. Wszelkimi sposobami, włącznie z dwuletnim aresztem domowym, próbowano zmienić jego decyzję. Bezskutecznie. Dalsze studia odbył w Kolonii, a następnie w Paryżu, gdzie przyjął święcenia kapłańskie. Wykładał na macierzystych uczelniach, w Rzymie oraz na dworze papieża Urbana IV Kaznodzieja, poeta, ale przede wszystkim wielki myśliciel, człowiek niezwykłej wiedzy którą umiał połączyć z nie mniej wielką świętością. Powiedziano o nim, że "między uczonymi był największym świętym, a między świętymi największym uczonym'. w swej skromności odmawiał kilkakrotnie propozycji zostania biskupem. Stworzył zwarty system nauki filozoficznej i teologii katolickiej, zwany tomizmem. Wywarł głęboki wpływ na ukierunkowanie zachodniej myśli chrześcijańskiej. Jego spuścizna naukowa obejmuje dziesiątki tomów. Zadziwia w nich uniwersalizm podejmowanych zagadnień, głębia i prostota wyjaśnień, błyskotliwość myśli.
Św. Tomasz zmarł w drodze do Lyonu, podążając na sobór. Miał 48 lat. Jest doktorem Kościoła. Patron dominikanów szkół katolickich, księgarni, studentów teologów Opiekun podczas sztormów
W IKONOGRAFII św. Tomasz przedstawiany jest w białym habicie dominikańskim, w czarnym habicie i białym szkaplerzu.
Jego atrybutami są: anioł, gołąb. infuła u nóg, której nie przyjął. kielich, kielich z Hostią, księga, laska, model kościoła, monogram IHS, monstrancja, pióro pisarskie, różaniec, słońce na piersiach, które symbolizuje jego Boską inspirację.
Jego znakiem jest także Chrystus w aureoli.
29 STYCZEŃ/
imieniny:Bolesławy Józefa Franciszka Zdzisława Sulpicjusza Juliana Walerego Waleriana Józefa
Św. Angela Merici, dziewica, zakonnica. Urodziła się w roku 1470(?) w Desenzano nad jeziorem Garda w północnych Włoszech. Wcześnie osierocona, przebywała u dalszej rodziny zajmując się gospodarstwem. Miała 40 lat, gdy zamieszkała w mieście. Należąc do ruchu "Del Divino Amore" podjęła pracę charytatywną. Prowadziła życie pełne modlitwy i wyrzeczenia. Zyskała wkrótce taki autorytet, że zaproponowano jej prowadzenie dziel dobroczynnych w Wenecji, a następnie w Rzymie.
Trzeźwa obserwacja oraz pogłębione życie duchowe doprowadziły ją do poszukiwania nowych dróg duchowości w chrześcijaństwie. Wśród skromnych posług, jakie wykonywała, umiała odnaleźć nową rolę kobiety w społeczeństwie przekształconym przez Odrodzenie. Podjęła pracę wychowawczą, uważając, "iż nieład w społeczeństwie wywodzi się z nieładu w rodzinie".
Założyła nowy zakon - Sióstr Urszulanek - którego członkinie, nie wyróżniając się strojem, nie będąc zamknięte w klauzurze, poświęcają się wychowaniu dziewcząt, przyszłych matek. Swoim zakonnicom kazała "iść w lud". Stworzyła nowy model apostołowania w Kościele. Nie mając elementarnego wykształcenia, posiadała wyjątkową inteligencję i wielką mądrość. Pod jej duchowym wpływem pozostawała poważna część elity ówczesnych Włoch. Zmarła 27 stycznia 1540 roku.
W IKONOGRAFII Święta przedstawiana jest w habicie urszulanki z białą chustą na szyi.
30 STYCZEŃ/
imieniny:Hiacynty Teofila Martyny Hiacynta Felicjana Macieja
Św. Hiacynta (Giacinta Marescotti), księżniczka, dziewica, zakonnica (1585-1640). Pochodziła ze starego rzymskiego rodu. Mając 19 lat wstąpiła do klasztoru klarysek w Viterbo. Dopiero podczas ciężkiej choroby poznała właściwy sens swojego powołania. Po ustąpieniu choroby podjęła życie modlitwy i pokuty Rozwijała szeroką działalność charytatywną. Nawiedzała więzienia, szpitale, przytułki, niosąc tam pomoc i spełniając najniższe posługi. Założyła dwa stowarzyszenia (1636,1638) opiekujące się ludźmi chorymi i starymi. Jako można pani, posługująca nędzy ludzkiej, dawała wielce budujący przykład ludziom tamtego czasu. Mistyczka. Spisała diariusz duchowy. Beatyfikowana w 1726 roku, kanonizowana w 1807.
31 STYCZEŃ/
imieniny:Jana Ludwiki Marcelego Cyrusa Marceli Franciszka
Św. Jan Bosco, kapłan (1815-1888). Syn wieśniaków piemonckich. Miał 2 lata, gdy zmarł mu ojciec. Młode lata spędził w ubóstwie. Wcześnie musiał podjąć pracę zarobkową. w 1841 roku otrzymał święcenia kapłańskie. Wkrótce potem rozpoczął pracę wśród ubogiej, zaniedbanej i opuszczonej młodzieży Szukał dla niej zatrudnienia, uczył rzemiosła, organizował szkoły elementarne, zawodowe, internaty Trosce o byt towarzyszyły działania katechetyczne, a także i rekreacyjne. "Zaniósł wiarę, nadzieję i pokój tam, gdzie samotność rodziła nędzę" (z hymnu brewiarzowego). Ten apostoł młodzieży uważany jest za jednego z największych pedagogów w dziejach Kościoła. Aby zapewnić stałą pieczę nad młodzieżą, założył rodzinę zakonną tzw. salezjanów. Jan Bosco proponował uświęcenie przez sumienne wypełnianie obowiązków. Będąc tak aktywny, potrafił odnajdywać czas na modlitwę, głębokie życie wewnętrzne. Obdarzony niezwykłymi charyzmatycznymi przymiotami, mając dar czynienia cudów (które skrupulatnie udokumentowano podczas procesu kanonicznego), pozostawał człowiekiem pokornym i skromnym. Uważał siebie za liche narzędzie Boga. Jest patronem młodzieży, młodych robotników, rzemieślników.
"Oddal ode mnie wszystko, co moje, lecz daj mi dusze."
Św. Jan Bosco
W IKONOGRAFII św. Jana Bosco przedstawiany jest jako kapłan w sutannie zakonnej.